Vanaf 1 januari 2025 verandert er veel voor zzp’ers in de zorg als het gaat om de handhaving van schijnzelfstandigheid. Hoewel de wetgeving op dit gebied al een tijdje bestaat, is de controle door de Belastingdienst tot nu toe beperkt geweest. Maar dit gaat veranderen, en dat roept veel vragen op bij zelfstandigen. Wat houdt dit precies in, en wat kunnen zzp’ers in de zorg verwachten? Hieronder vind je de belangrijkste informatie rondom dit onderwerp op een rijtje.
Wat is schijnzelfstandigheid precies?
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer iemand formeel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk als werknemer wordt behandeld. Dit betekent dat er sprake is van een dienstverband, terwijl je je zzp’er noemt. Het belangrijkste kenmerk hiervan is ‘gezag’: als de opdrachtgever te veel invloed heeft op hoe je je werk uitvoert, kan de Belastingdienst besluiten dat je in feite een werknemer bent, met alle bijbehorende verplichtingen voor de opdrachtgever.
Het probleem is dat het vaak niet zwart-wit is. De regels rondom gezag en zelfstandigheid zijn niet altijd duidelijk, wat het moeilijk maakt om precies te bepalen wanneer er sprake is van schijnzelfstandigheid. Dit zorgt voor onzekerheid bij zowel opdrachtgevers als zelfstandigen.
Waarom nu handhaving?
De Wet DBA, die sinds 2016 van kracht is, had als doel duidelijkheid te bieden over de samenwerking tussen zzp’ers en opdrachtgevers. In de praktijk bleek de wet echter lastig te handhaven, omdat de regels niet altijd even duidelijk waren. Dit zorgde voor veel onzekerheid bij zowel zelfstandigen als opdrachtgevers, waardoor de handhaving op deze wet grotendeels werd uitgesteld.
In 2025 komt daar verandering in. Vanaf dat moment gaat de Belastingdienst actief controleren op schijnzelfstandigheid, ook binnen de zorg. Dit betekent dat zowel zzp’ers als opdrachtgevers meer verantwoordelijkheden krijgen om te bewijzen dat er geen sprake is van een verkapt dienstverband. Zorgorganisaties lopen vanaf dat moment meer risico op boetes en naheffingen als blijkt dat een zzp’er eigenlijk als werknemer had moeten worden ingehuurd. Er vindt geen handhaving na met terugwerkende kracht, dus van voor 2025.
Wat verandert er voor zzp’ers?
Voor veel zzp’ers in de zorg roept de naderende handhaving vragen op over hun zelfstandigheid. Het goede nieuws is dat de wet zelf niet verandert. De regels uit de Wet DBA blijven van kracht, maar de controle op deze regels wordt strenger. Waar de Belastingdienst voorheen vooral waarschuwingen gaf, kunnen zij vanaf 2025 ook daadwerkelijk boetes opleggen en naheffingen eisen bij zorgorganisaties die zzp’ers verkeerd inhuren.
Dit kan betekenen dat zorgorganisaties minder snel zzp’ers willen inhuren uit angst voor financiële consequenties. Vooral organisaties die afhankelijk zijn van flexibele inhuur van zorgprofessionals zullen hiermee worstelen. De vraag is dan ook of zorgorganisaties op de lange termijn zonder zelfstandigen kunnen werken, gezien de krapte op de arbeidsmarkt.
Wat betekent de handhaving voor de zorgsector?
Zorgorganisaties worden waarschijnlijk voorzichtig met het inhuren van zzp’ers, vooral in de beginfase van de handhaving. Voor veel organisaties is het risico van een boete of naheffing te groot, en zij zullen meer naar vaste contracten of tijdelijke dienstverbanden kijken om zzp’ers te vervangen. Dit betekent dat de inhuur van zelfstandigen mogelijk afneemt, terwijl de vraag naar zorgpersoneel blijft stijgen.
De grote vraag is of dit houdbaar is op de lange termijn. De zorgsector kampt al jaren met een personeelstekort en zzp’ers spelen een belangrijke rol in het opvangen van deze tekorten. Het is daarom goed mogelijk dat zorgorganisaties op zoek zullen gaan naar manieren om zzp’ers veilig en correct in te huren zonder het risico van sancties.
Benieuwd hoe jij je het beste kunt voorbereiden op 2025?
Als zzp’er in de zorg is het belangrijk om na te denken over de impact van de nieuwe handhaving en de stappen die je kunt nemen om jezelf en je onderneming te beschermen. Wij helpen je graag bij het maken van de juiste keuze en hebben een aantal opties voor je op een rijtje gezet. Deze lees je hier. Heb je nog vragen? Neem dan gerust contact met ons op.
Heb je vragen?
Heb je vragen of wil je weten wat jouw mogelijkheden zijn? Neem gerust contact met ons op. Wij helpen je graag om een keuze te maken die bij jouw persoonlijke situatie past.
